ÇFARË ËSHTË SËMUNDJA INFLAMATORE E LEGENIT (PID)?

Sëmundja inflamatore e legenit (PID) është një infeksion i organeve riprodhuese femërore, duke përfshirë vezoret, mitrën dhe tubat fallopiane. Shumica e femrave zhvillojnë PID për shkak të një infeksioni seksualisht të transmetueshëm (IST), të tilla si klamidia ose gonorrea.

Nëse infeksioni lihet i patrajtuar, mund të çojë në komplikime serioze shëndetësore, duke përfshirë infertilitetin. Kjo është arsyeja pse njohja e simptomave, mësimi se si të parandaloni PID dhe të kuptuarit se kur duhet kërkuar kujdes mjekësor mund të jenë kaq të rëndësishme. .

Simptomat

Simptomat e PID mund të ndryshojnë nga personi në person. Disa njerëz mund të kenë simptoma shumë të lehta ose aspak, ndërsa të tjerët përjetojnë simptoma më të rënda të gjendjes. Nëse keni simptoma të PID, është e zakonshme të përjetoni:

• Dhimbje pelvike
• Ngurtësi ose dhimbje në pjesën e poshtme të shpinës
• Dhimbje ose gjakderdhje gjatë ose pas marrëdhënies seksuale
• Shkarkim jonormal vaginal
• Dhimbje barku
• Ndjesi djegieje ose dhimbje kur urinoni
• Cikle menstruale të parregullta
• Gjakderdhje ndërmjet periodave
• Nauze
• Të vjella
• Ethe
• Të dridhura

Është e rëndësishme të theksohet se simptomat e PID mund të ngjasojnë me simptomat e kushteve të tjera shëndetësore. Thënë kështu, ndonjëherë mund të jetë e vështirë për të marrë një diagnozë për PID menjëherë.

Sëmundja inflamatore e legenit ndodh kur bakteret nga vagina ose qafa e mitrës përhapen në mitër, vezore ose tubat fallopiane. Zakonisht, kjo ndodh për shkak të një infeksioni seksualisht të transmetueshëm (IST) të patrajtuar, si p.sh.

• Klamidia
• Gonorreja
• Trikomoniaza (e shkaktuar nga një parazit)
• Mycoplasma genitalium (Mgen ose MG)

Megjithatë, infeksionet bakteriale jo seksualisht të transmetueshme gjithashtu mund të shkaktojnë PID. Këto mund të përfshijnë:

• Vaginoza bakteriale
• Escherichia coli
• Streptokoku

Faktoret e rrezikut

PID është veçanërisht i zakonshëm në mesin e femrave seksualisht aktive, të cilët janë të moshës 25 vjeç e lart. Ju jeni veçanërisht në rrezik për të patur PID nëse keni një IST të patrajtuar ose nëse keni pasur PID në të kaluarën.

Faktorë të tjerë rreziku për PID përfshijnë:

• Të kesh shumë partnerë seksualë
• Angazhimi në marrëdhënie seksuale me një partner që ka shumë partnerë seksualë
• Përdorimi i një pajisjeje intrauterine (IUD) për kontrollin e lindjes

Diagnoza

Asnjë test i vetëm nuk mund të diagnostikojë PID në këtë moment. Në vend të kësaj, mjeku do të mësojë për historinë tuaj mjekësore dhe simptomat aktuale, do të kryejë një ekzaminim fizik dhe do të kryejë një ekzaminim të legenit për të bërë një vlerësim të saktë të shëndetit tuaj.

Për t’ju diagnostikuar me PID dhe për të përjashtuar çdo gjendje tjetër të mundshme shëndetësore që mund të shkaktojë simptomat tuaja, mjeku mund të bëjë një ose më shumë nga testet e mëposhtme:

• Testet imazherike si ekografia
• Analizat e gjakut
• Testet laboratorike të tilla si marrja e një kampioni të shkarkimit tuaj vaginal
• Testet e urinës
• Testet IST
• Biopsia endometriale
• Laparoskopia

Mjekimi

Qëllimi i trajtimit për PID është të pastrojë infeksionin themelor që po shkakton simptomat tuaja. Linja e parë e trajtimit zakonisht përfshin antibiotikë. Medikamentet e sakta antibiotike që merrni do të varen nga bakteret që po shkaktojnë simptomat tuaja – të cilat mjeku mund t’i përcaktojnë gjatë procesit tuaj diagnostikues.

Në përgjithësi, do t’ju duhet dy javë përdorimin e një antibiotiku oral, siç është Monodox (doksiciklinë). Ndërsa mund të ndjeni lehtësim simptomash pas vetëm disa ditësh nga marrja e antibiotikëve, është e domosdoshme të përfundoni të gjithë kohën mjekimit për të eliminuar bakteret nga sistemi juaj.

Mjekët rekomandojnë gjithashtu që nëse keni PID, partneri juaj duhet gjithashtu të marri trajtim për të parandaluar përhapjen e baktereve përsëri. Ata gjithashtu mund të sugjerojnë praktikimin e marëdhënies seksuale të sigurt (p.sh., mbajtjen e një prezervativi) ndërsa përfundoni antibiotikët tuaj për të ulur rrezikun e riinfeksionit.

Në disa raste, mund të nevojitet një trajtim më i fortë. Mjeku mund të rekomandojë antibiotikë intravenoz (IV) nëse:

• Jeni shtatzënë
• Nuk mund të merrni antibiotikë nga goja
• Keni temperaturë të lartë ose të vjella shpesh

Është e rëndësishme të theksohet se ndërsa trajtimi mund të përmirësojë simptomat tuaja dhe të largojë bakteret nga sistemi juaj, ai nuk mund të zhbëjë dëmtimin në sistemin tuaj riprodhues. Nëse gjendja juaj nuk trajtohet ose ju merrni trajtim me vonesë, mund të jeni në një rrezik më të lartë të komplikimeve të tilla si abscese (gunga të mbushura me qelb), dhëmbëza të organeve tuaja riprodhuese ose infertilitet.

Si të parandaloni sëmundjet inflamatore të legenit

Ndërsa nuk mund të parandaloni gjithmonë çdo rast të PID, ka disa gjëra që mund të bëni për të ulur rrezikun e zhvillimit të infeksionit. Disa strategji parandaluese përfshijnë:

• Shmangia e pastrimit të zonës vaginale
• Përdorimi i prezervativëve gjatë marrëdhënies seksuale
• Duke u testuar rregullisht për IST
• Kufizimi i numrit të partnerëve seksualë nëse keni

Kërkoni mbështetje nga mjeku nëse zhvilloni simptoma të një IST.

Komplikimet

PID e patrajtuar mund të çojë në një sërë komplikimesh mjekësore, duke përfshirë infertilitetin. Kjo mund të ndodhë për shkak të dhëmbëzave të përhershme në tubat fallopiane. Në fakt, rreth 10% e njerëzve që zhvillojnë PID (dhe nuk e trajtojnë atë shpejt) mund të kenë vështirësi të mbeten shtatzënë më vonë në jetë.

Komplikime të tjera të PID mund të përfshijnë:

• Shtatzënia ektopike, ose kur veza rritet jashtë mitrës
• Dhimbje kronike të legenit
• Lindja e parakohshme, ose lindja para javës së 37-të të shtatzënisë
• Aborti spontan
• Abscesi tubo-ovarian (TOA), i cili mund të shkaktojë zhvillimin e një mase (gungë) në sistemin tuaj riprodhues

Për të shmangur këto komplikime, është më mirë të kontaktoni ofruesin tuaj të kujdesit parësor shëndetësor ose mjekun obstetër-gjinekolog (OB-GYN) për t’u vlerësuar për PID nëse mendoni se mund të keni simptoma të gjendjes.

Përmbledhje

Sëmundja inflamatore e legenit (PID) është një infeksion i organeve riprodhuese të femrës. Shkaku më i zakonshëm i PID janë infeksionet bakteriale, duke përfshirë infeksionet seksualisht të transmetueshme (IST), të tilla si klamidia ose gonorrea.

Nëse gjendja lihet e patrajtuar, mund të përjetoni simptoma të përkeqësimit (p.sh., dhimbje të forta të legenit) ose të zhvilloni komplikime si infertiliteti ose shtatzënia ektopike. Për të parandaluar PID-in, është e rëndësishme të merrni masa paraprake gjatë kryerjes së marrëdhënieve seksuale dhe testimit të rregullt për IST me partnerin(ët) tuaj. Nëse mendoni se keni simptoma të PID, është flisni me mjekun për t’u vlerësuar dhe për të mësuar rreth opsioneve të trajtimit, nëse është e nevojshme.

Burimi: Health/ Përktheu për JoTabu: Anjela Hajdari